« Forum

Jumbo verduurzaamt, maar de veehouders mogen het betalen

Milieuorganisaties hebben hun tanden gezet in de melkkoe, een productiedier bij uitstek. De kritiek is bekend. De moderne koe komt te weinig buiten, produceert te veel mest, krijgt te vaak geïmporteerd veevoer en door grootschalige melkproductie verschraalt het platteland. Niks duurzaams aan dus.

Als supermarktketen Jumbo dan als eerste roept in 2020 echt duurzame huismerkmelk te willen aanbieden, is dat nieuws. Zolang onduidelijk is wie dat gaat betalen, klinkt het alsof de supermarkt gaat trakteren uit andermans zak.

De oproep van Milieudefensie aan Jumbo om vooral met een eerlijke prijs voor boeren over de brug te komen, is dus begrijpelijk. Het is bovendien noodzakelijk. Verduurzaming op de boerderij, bijvoorbeeld voor de bouw van nieuwe staltypen of aanschaf van beter veevoer kost nu eenmaal geld. En boeren zijn zelf nauwelijks in staat om zo'n eerlijke prijs af te dwingen.

Ze zijn, anders dan supermarkten, de zwakste schakel in de keten. Met veel koeien op stal kan je bijvoorbeeld niet besluiten om de melkleverantie een paar dagen te staken. Koeien moeten altijd worden gemolken en de capaciteit van de melktank op de deel is beperkt.

Duurzaamheid is geen optie maar noodzaak
Jumbo's verweer dat 'de melkprijs nu eenmaal internationaal bepaald wordt', is lastig te rijmen met eerdere initiatieven. Zo krijgen boeren een paar cent meer voor weidemelk. Jumbo verkoopt zelfs het wat duurdere, maar prima Weide Weelde, zuivel van boeren die behalve van koeien ook van weidevogels houden.

Voor consumenten mag die paar cent geen issue zijn. Uiteindelijk moet alle zuivel verduurzamen. Nu zijn landbouwbulkproducten veel te goedkoop, vooral omdat van alles niet wordt verrekend in de prijs. Bijvoorbeeld de vernietiging van het landschap of de vervuiling van het oppervlaktewater. In een duurzame samenleving is niet meer aan een eerlijk prijskaartje te ontkomen.

Ondertussen is duurzaamheid geen optie meer maar noodzaak, zo waarschuwde afgelopen zomer nog coöperatievoorzitter Frans Keurentjes van FrieslandCampina in De Boerderij. "Het is wat Darwin zei: het is niet de sterkste, het is niet de slimste maar diegene die zich het best kan aanpassen aan de veranderende omstandigheden die overleeft."

Het mestprobleem moet bijvoorbeeld worden opgelost, er moeten nieuwe soorten stallen worden gebouwd. Maar zonder steun van de markt - lees: de supermarkt - en de consument, blijft omschakeling voor boeren lastig.

trouw.nl/groen/…