« Forum

Grond wordt een toekomstig productierecht voor de melkveehouderij

De prijs van agrarische grond is het afgelopen decennium gestaag gestegen. Die prijsverhoging gaat de komende jaren door, ondanks dat de overheid als koper van grond voor vooral natuur van de markt is verdwenen. ,,Grond wordt een toekomstig productierecht voor de veehouderij.”

De prijs van akkerbouwland in de eerste maand van het jaar 2000 lag volgens de statistieken van het Kadaster op bijna 30.000 euro per hectare. In december van vorig jaar was die prijs opgelopen naar nagenoeg 45.000 euro. Dit is de hoogste prijs van de afgelopen twaalf jaar, want een bunder akkerbouwland heeft in één van de tussenliggende maanden niet eerder een prijs van meer dan gemiddeld 45.000 euro opgebracht.

Akkerbouwland is, afgaande op de cijfers van het Kadaster, sinds 2000 ruim 10.000 euro per hectare duurder geworden, ofwel afgemeten op het bedrag dat twaalf jaar geleden werd betaald met ongeveer 50 procent gestegen.

De prijs van grasland heeft niet zo’n vlucht genomen als die van akkerbouwland. Dat toont het maandelijkse prijzenoverzicht van 2000 tot en met 2011. Een melkveehouder die eind vorig jaar een hectare grasland kocht, telde daarvoor ongeveer 35.000 euro neer. In januari 2000 lag de doorsneeprijs circa 4.000 euro lager, waardoor de prijs voor dit grondtype met 12 procent is gestegen in de afgelopen twaalf jaar.

Evenals bij akkerbouwland zijn de prijsschommelingen voor grasland groot geweest, en heeft de gemiddelde maandprijs zelfs boven 40.000 euro gelegen.

Volgens Arjan van der Waaij, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Makelaars en Vastgoeddeskundigen NVM, Agrarisch en Landelijk Vastgoed (ALV), is de prijs van agrarische grond gestegen omdat het een schaarser artikel wordt.

In de periode 2000 tot en met 2001 was de vraag naar grond vanuit de agrarische sector zelf redelijk. Daarna volgde een dip van een aantal jaren, maar in de laatste vijf jaar van het afgelopen decennium was de claim van de overheid op grond groot. Behalve voor woningbouw en infrastructuur kocht de overheid veel grond aan voor natuur, zegt Wouter Weenink, makelaar LTO Vastgoed Oost-Nederland.

Ook is de afgelopen jaren de interesse van pensioenfondsen voor grond toegenomen, waarmee het gebrek aan vraag uit de agrarische sector zelf werd gecompenseerd. Gezien de stabiele prijsontwikkeling voor agrarische grond – langzaam stijgend – is het voor de fondsen aantrekkelijk om in grond te beleggen, stelt de NVM-voorzitter.

,,ASR Landelijk Vastgoed is de grootste boer in Nederland”, schetst Van der Waaij de interesse uit deze hoek. ASR is onderdeel van Fortis en bezit ruim 30.000 hectare landbouwgrond.

Erik Somsen, directeur van ASR Landelijk Vastgoed, verkondigde afgelopen maand nog tijdens een bijeenkomst in Leende voor pachters van ASR-grond, dat grond juist nu een veilige haven voor beleggers is. ,,Grond biedt zekerheid. Dat gaat boven rendement”, stelde hij aldaar.

In de laatste jaren hebben zich drie ontwikkelingen voorgedaan die de grondmarkt veranderden en de komende jaren voor een deel de markt zullen dicteren, menen Van der Waaij en Weenink. De twee verwachten dat daardoor de prijs van agrarische grond de komende jaren zeker stabiel blijft en waarschijnlijk zelfs stijgt.

Komende jaren

Als eerste ontwikkeling noemen de twee makelaars de belangstelling vanuit de melkveehouderij. Nadat in 2007 duidelijk werd dat het melkquotum wordt afgeschaft, hebben melkveehouders hun oog laten vallen op grond in plaats van melkquotum. Die vraag blijft en komt met name van de grotere melkveebedrijven, zeggen de twee. Vooral melkveehouders in het noorden van het land kochten in 2011 grond aan.

De overheid heeft zich als koper van de markt teruggetrokken. Dit is het gevolg van het gewijzigde natuurbeleid onder staatssecretaris Henk Bleker. De overheid koopt nauwelijks tot geen grond meer aan voor natuur. Volgens Weenink en Van der Waaij zou Dienst Landelijk Gebied de komende jaren juist wel eens de grootste aanbieder van grond kunnen worden. ,,De overheid heeft heel veel posities gekocht. Ook niet-natuurgebieden”, aldus Weenink. Een nieuwe groep kopers van grond na de financiële crisis vormen particuliere beleggers.

Na de aankondiging van het nieuwe mestbeleid is de prijs van grond gestegen. Het heeft als basis dat elke veehouder die meer mest produceert dan hij op eigen grond kwijt kan, een deel van zijn overschotmest moet aanbieden voor verwerking bij een gecertificeerde verwerker. Daarbij moet hij de afzet van de rest van zijn mestoverschot verantwoorden. ,,Daarom wordt grond een toekomstig productierecht voor de veehouderij”, concludeert Weenink. Dit laat naar verwachting ook zijn sporen op de grondmarkt van de komende jaren na.

Bron: Joost van Winsen - Nieuwe Oogst